Czyń dzieła sprawiedliwości

Po co mówić o działach?

31 października 1999 roku w Augsburgu została podpisana przez prezydenta Światowej Federacji Luterańskiej ks. bp Chrisiana Krausego i przedstawiciela Kościoła Rzymskokatolickiego kardynała Edwarda Cassidyego wspólna deklaracja „Wspólna deklaracji w sprawie nauki o usprawiedliwieniu”, która stanowi owoc ponad 30 lat dialogu luterańsko-katolickiego.
Z podpisanego dokumentu wynika, iż człowieka może zbawić tylko Bóg, Jego łaska i miłość, a z wiary, z doświadczenia Bożego miłosierdzia, rodzą się dobre uczynki. Nasze usprawiedliwienie dokonuje się przez łaskę Bożą dzięki wierze w Jezusa Chrystusa” i w żaden sposób człowiek nie może powoływać się przed Bogiem na swoje starania i dobre uczynki, a odpuszczenie mu grzechów zależy jedynie od łaski Bożej.
Usprawiedliwienie jest przywłaszczeniem sobie sprawiedliwości Chrystusowej, której duszą i sercem jest miłosierna miłość. W jej przywłaszczeniu sobie mocą Ducha Świętego, poprzez łaskę i poprzez wiarę, chodzi o usprawiedliwienie przez wiarę żywą, a nie jakąś czysto teoretyczną, intelektualnie wydumaną - chodzi więc też o czyny miłości, ale te czyny są już owocem Bożej łaski.
Prawdziwe przyjęcie łaski bożej musi skutkować zmianą naszego życia i podjęcie dzieł sprawiedliwości, ponieważ naszym zadaniem jest budowanie Królestwa Bożego, czyli praca na rzecz wyzwolenia od zła we wszelkich jego formach (DI, 19).

Powołanie do czynienia dział sprawiedliwości i miłowaniamiłosierdzia

Kazanie na górze (Mt 5:1-7:29) jest konstytucją Królestwa Bożego. Jest najbardziej wyczerpującą wypowiedzią Jezusa na temat roli wierzącego współpracującego z łaską Bożą i jest "papierkiem lakmusowym" mierzącym nasz duchowy rozwój oraz jakość służby. W tym kazaniu Jezus wzywa swój lud do doskonałego posłuszeństwa oraz do tego, aby uczynili wartości Kazania głównym celem w swoim życiu. Robimy to starając się iść w całym świetle, które Duch daje nam. Dążenie do posłuszeństwa nie jest tym samym co jego osiągnięcie.
To właśnie w nim Jezus wzywa nas do życia Ośmiu błogosławieństwami (Mt 5:3-12), doskonałego posłuszeństwa (Mt 5:48), opierania się 6 pokusom (Mt 5:21-48) oraz wykonywania 5 aktywności (Mt 6:1-18).
Pokusy, którym mamy się oprzeć, to: gniew, niemoralność, łamanie przymierza małżeńskie, składanie fałszywych świadectw, domaganie się praw osobistych i życie w duchu zemsty (Mt 5:21-48).
Aktywności, do wypełniania których wzywa nas Jezus to: modlitwa, post, dawanie, służenie, błogosławienie wrogów (Mt 6:1-18) - są one duchowymi ćwiczeniami, które ustawiają nasze serca przed Bogiem tak, aby za darmo otrzymać więcej łaski.
Jezus poucza nas także, które z przykazań jest najistotniejsze i jest podstawą wszystkiego, co mówi całe Prawo i Prorocy:
Nauczycielu, które przykazanie w Prawie jest największe?
On mu odpowiedział: Będziesz miłował Pana Boga swego całym swoim sercem, całą swoją duszą i całym swoim umysłem.
To jest największe i pierwsze przykazanie.
Drugie podobne jest do niego: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego.
Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy. (Mt 22:36-40)
Miłość, o której Jezus tutaj mówi jest podstawą całego Prawa, a więc wypełnianie przepisów musi mieć swoje źródło w miłości do Boga i w miłości do człowieka. Miłość nie jest zatem tylko uczuciem, ale jest praktyczna i wymierna.
Jedno z najlepszych podsumowań życia Królestwa Bożego znajduje się także w księdze proroka Micheasza:
Powiedziano ci, człowiecze, co jest dobre. I czegoż żąda Pan od ciebie, jeśli nie pełnienia sprawiedliwości, umiłowania życzliwości i pokornego obcowania z Bogiem twoim? (Mi 6:8)
W ostatnim czasie Duch Święty bardzo wyraźnie wzywa Kościół do pełnienia dzieł sprawiedliwości oraz czynienia miłosierdzia. Ogłoszony przez Franciszka rok Miłosierdzia doskonale się w to wezwanie wpisuje.
Bóg jednak wzywa nas, abyśmy dzieła te czynili w pokorze i uniżoności, nie w duchu tryumfalizmu i krytykanctwa, nie zwracając uwagę na siebie i podkreślając, jacy wspaniali jesteśmy. Bóg będzie błogosławił ludziom którzy oddali się czynieniu sprawiedliwości z pasją i w duchu pokory.
Kiedy staniemy przed obliczem Boga, On nie zapyta nas ile zarabialiśmy, jak sławni byliśmy, ale zapyta nas o to, czy czyniliśmy to, co prawe i czy kochaliśmy okazywać miłosierdzie.
Chodzi oczywiście o miłosierdzie które jest okazywane na Bożych warunkach a nie na warunkach człowieka - w sposób humanistyczny.
O tym samym, innymi słowami mów św. Paweł w liście do Tytusa:
…który wydał samego siebie za nas, aby odkupić nas od wszelkiej nieprawości i oczyścić sobie lud wybrany na własność, gorliwy w spełnianiu dobrych uczynków. (Tt 2:14)
Paweł mówi tu o Jezusie który nas odkupił abyśmy się stali dla Niego ludem szczególnym - gorliwym w spełnianiu dobrych uczynków.
Chodzi o uczynki które będą wywyższać Jezusa a nie takie, które są celem samym w sobie, które wypływają z objawienia tego, że jesteśmy kimś szczególnym dla Jezusa. Gdy odkrywamy jak ważni i cenni jesteśmy dla Boga, to budzi w nas gorliwość o to, aby to objawienie zanieść innym ludziom, aby i oni mogli uczestniczyć w tej dobroci Boga - wprowadzenie innych w wymiar wielkiej dobroci Boga.
Bóg powołał nas aby budować Jemu reputację wśród niewierzących właśnie przez czynienie dobrych uczynków:
Wy zaś jesteście wybranym plemieniem, królewskim kapłaństwem, narodem świętym, ludem Bogu na własność przeznaczonym, abyście ogłaszali dzieła potęgi Tego, który was wezwał z ciemności do przedziwnego swojego światła, wy, którzyście byli nie - ludem, teraz zaś jesteście ludem Bożym, którzyście nie dostąpili miłosierdzia, teraz zaś jako ci, którzy miłosierdzia doznali. Umiłowani! Proszę, abyście jak obcy i przybysze powstrzymywali się od cielesnych pożądań, które walczą przeciwko duszy. Postępowanie wasze wśród pogan niech będzie dobre, aby przyglądając się dobrym uczynkom wychwalali Boga w dniu nawiedzenia za to, czym oczerniają was jako złoczyńców. Bądźcie poddani każdej ludzkiej zwierzchności ze względu na Pana: czy to królowi jako mającemu władzę, czy to namiestnikom jako przez niego posłanym celem karania złoczyńców, udzielania zaś pochwały tym, którzy dobrze czynią. Taka bowiem jest wola Boża, abyście przez dobre uczynki zmusili do milczenia niewiedzę ludzi głupich. (1 P 2:9-15)
1. Ogłaszali dzieła potęgi: Mamy głosić Jego chwałę i piękno. Bóg powierza Swoje Imię i reputację w części, Swemu ludowi. Bóg jest zaszczycony, gdy jego ludzie są Mu posłuszni i On jest przeklinany gdy robią źle (2 Sm 12:14; Rz 2:24). Kościół został powołany po to, aby piękno i chwałę Jezusa ukazać całemu światu.
2. Przyglądając się dobrym uczynkom: Niewierzący oskarżają Boga o bycie obojętnym na cierpienia, które jest w świecie. Niewierzący słuchają wierzących ze względu na to, co robią bardziej niż ze względu na to, czego nie robią (unikanie skandalicznych grzechów).
  Aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie. (Mt 5:16)
3. Wychwalali Boga: Bóg jest uwielbiony przez dobre uczynki, bo one świadczą o tym, że Jego moc może przemieniać nasze życie, od naszego naturalnego pragnienia egoistycznego życia, do życia pełnego ofiarnej miłości.
4. Oczerniają was: Niewierzący są z natury podejrzliwy, krytyczni i uprzedzeni wobec wierzących. Oskarżają Kościół o to, że wcale nie różni się od nich.
5. Zmusili do milczenia: To jest Boży plan, aby wyciszyć oskarżenie ludzi wobec Jezusa i Kościoła, poprzez konsekwentne wypełnianie dobrych uczynków sprawiedliwości w duchu łagodności. Dzieła sprawiedliwości zatriumfują nad fałszywymi zarzutami i argumentami przeciwko ludowi Bożemu.
Jan Chrzciciel przygotował drogę Mesjaszowi poprzez wezwanie ludzi do pełnienia dobrych uczynków:
Obchodził więc całą okolicę nad Jordanem i głosił chrzest nawrócenia dla odpuszczenia grzechów, jak jest napisane w księdze mów proroka Izajasza:
Głos wołającego na pustyni: Przygotujcie drogę Panu, prostujcie ścieżki dla Niego! Każda dolina niech będzie wypełniona, każda góra i pagórek zrównane, drogi kręte niech się staną prostymi, a wyboiste drogami gładkimi!
Pytały go tłumy: Cóż więc mamy czynić? On im odpowiadał: Kto ma dwie suknie, niech jedną da temu, który nie ma; a kto ma żywność, niech tak samo czyni. Przychodzili także celnicy, żeby przyjąć chrzest, i pytali go: Nauczycielu, co mamy czynić? On im odpowiadał: Nie pobierajcie nic więcej ponad to, ile wam wyznaczono.
Pytali go też i żołnierze: A my, co mamy czynić? On im odpowiadał: Nad nikim się nie znęcajcie i nikogo nie uciskajcie, lecz poprzestawajcie na swoim żołdzie. (Łk 3:3-5;10-14)

Modlitwa o sprawiedliwość podstawą dzieł sprawiedliwości

Jezus nauczał, że fundamentem sprawiedliwości jest wytrwała, nieustanna modlitwa. Uwolnienie sprawiedliwości jest najbardziej skuteczne w kontekście modlitwy w dzień i noc.
A Bóg, czyż nie weźmie w obronę swoich wybranych, którzy dniem i nocą wołają do Niego, i czy będzie zwlekał w ich sprawie?
Powiadam wam, że prędko weźmie ich w obronę.
Czy jednak Syn Człowieczy znajdzie wiarę na ziemi, gdy przyjdzie? (Łk 18:7-8)
Bóg wzbudza w nas wołanie w dzień i noc - modlitwę o sprawiedliwość, a to następnie przelewa się na uczynków sprawiedliwości. Nigdy nie wolno nam zastąpić modlitwę poprzez uczynki sprawiedliwości i odwrotnie - te rzeczy muszą iść ze sobą w parze!
Dzieła sprawiedliwości obejmują karmienie biednych, dbanie o potrzebujących, sieroty, wdowy, bezdomnych i głodnych. Sprawiedliwość obejmuje łagodzenie przekleństwa aborcji, ubóstwo, cierpienia, rasizmu, niesprawiedliwości społecznej, egzekwowania prawa, medycyny, edukacji, zatrudnienia, usług publicznych, itd.
Nasze życie powinno być nastawione na wypełnianie dobrych uczynków a nie na ofensywnej obronie przed złymi uczynkami. Powinniśmy to robić z wielką gorliwością i miłością i to w dodatku w taki sposób, aby pokazywać na Jezusa a nie na siebie samego.

Dzieła sprawiedliwości dokonywane z miłości miłosierdzia

Prorok Izajasz (Iz 58:1-12) podaje nam praktyczne sposoby wykonywania dzieł sprawiedliwości z miłosierdziem w duchu pokory. Izajasz wskazuje na błąd Izraela, polegający na szukaniu Boga bez pomocy innym (Iz 58:1-5).
Izraelici odczuwali spełnienie i usprawiedliwienie płynące tylko i wyłącznie z poszukiwania Boga, nie obejmującego jednak czynienie dzieł sprawiedliwości i miłosierdzia. Pytali oni, dlaczego Bóg nie widzi i nie honoruje ich regularnej modlitwy i postu:
Krzycz na całe gardło, nie przestawaj! Podnoś głos twój jak trąba!
Wytknij mojemu ludowi jego przestępstwa i domowi Jakuba jego grzechy!
Szukają Mnie dzień za dniem, pragną poznać moje drogi, jak naród, który kocha sprawiedliwość i nie opuszcza Prawa swego Boga.
Proszą Mnie o sprawiedliwe prawa, pragną bliskości Boga: Czemu pościliśmy, a Ty nie wejrzałeś? Umartwialiśmy siebie, a Tyś tego nie uznał? (Iz 58:1-3)
Bóg zarzucił im, że przez co pada pościli w dobrych sprawach: sprawiedliwe prawo, bliskość Boga, poznanie Bożych dróg, ale w tym samym czasie uciskają pracowników, kłócą się i dopuszczają niegodziwości.
Otóż w dzień waszego postu wy znajdujecie sobie zajęcie i uciskacie wszystkich waszych robotników. Otóż pościcie wśród waśni i sporów, i wśród bicia niegodziwą pięścią. Nie pośćcie tak, jak dziś czynicie, żeby się rozlegał zgiełk wasz na wysokości. (Iz 58:3-4)
Można pościć i modlić się o większą moc, wpływ, i zasoby, ale nie korzystać z tego wzrostu, aby wspierać i mobilizować innych ludzi do ofiarnej miłości i dobrych uczynków, które wywyższają Jezusa!
Post, który podoba się Bogu jest połączony z dziełami sprawiedliwości i miłosierdzia (Iz 58:6-10):
1. Systemowe niesprawiedliwość lub instytucjonalna słabość (Iz 58:6): Jesteśmy powołani, aby pomóc wyzwalać ludzi z niewoli, która wynika z ucisku przepisów i barier społecznych, które zostały utworzone i trwają przez dziesięciolecia. Są one określane jako więzy niewoli, ucisk i jarzmo. Pracujemy w celu zapewnienia możliwości ekonomicznych i edukacyjnych, itp.
  Czyż nie jest raczej ten post, który wybieram: rozerwać kajdany zła, rozwiązać więzy niewoli, wypuścić wolno uciśnionych i wszelkie jarzmo połamać. (Iz 58:6)
2. Praktyczne potrzeby (Iz 58:7-8): Jesteśmy powołani, aby pomóc w zdobywaniu żywności, mieszkań i odzieży.
  Dzielić swój chleb z głodnym, wprowadzić w dom biednych tułaczy, nagiego, którego ujrzysz, przyodziać i nie odwrócić się od współziomków. (Iz 58: 7)
3. Prawdziwy szacunek i godność (Iz 58:9): Musimy zdjąć jarzmo z ludzi poniżanych. Nie możemy stosować uogólnień na temat tego, dlaczego ludzie są w potrzebie, czy trudnych sytuacji.
  Wtedy zawołasz, a Pan odpowie, wezwiesz pomocy, a On rzeknie: Oto jestem! Jeśli u siebie usuniesz jarzmo, przestaniesz grozić palcem i mówić przewrotnie… (Iz 58: 9)
Poszukiwanie Boga musi zawierać wypełnianie tych działań - tylko wtedy jest kompletne. Nasza gorliwość dla Jezusa musi skutkować w gorliwości dla dobrych uczynków sprawiedliwości, które wywyższają Jezusa. Wiara bez uczynków jest martwa (Jk 2:20).
Co robimy na zewnątrz miejsca modlitwy jest niezbędne do tego, co pojawia się w nim. Kiedy wielbimy Jezusa musimy łączyć pieśni miłości do Jezusa z czynami miłości dla potrzebujących. Uwielbienie jest miłością w działaniu. Uwielbienie, który porusza serce Boga wypływa z wierzących, których serca są poruszane przez potrzebujących.
Nie powinniśmy mierzyć naszej posług ilością ludzi siedzących w kościelnych ławkach, ale ilością ludzi gorliwych w dobrych uczynkach.
Bóg obiecuje objawienie się w mocy tym, którzy przyjmą post wybrany przez Boga (Iz 58: 8-12). Moc uzdrawiania chorych jest lepszy niż tylko pomaganie chorym, uwolnienie ludzi z demonicznych opresji jest lepsze niż tylko współczucie im.
Wtedy twoje światło wzejdzie jak zorza i szybko rozkwitnie twe zdrowie. Sprawiedliwość twoja poprzedzać cię będzie, chwała Pańska iść będzie za tobą. Wtedy zawołasz, a Pan odpowie, wezwiesz pomocy, a On rzeknie: Oto jestem! Jeśli u siebie usuniesz jarzmo, przestaniesz grozić palcem i mówić przewrotnie, jeśli podasz twój chleb zgłodniałemu i nakarmisz duszę przygnębioną, wówczas twe światło zabłyśnie w ciemnościach, a twoja ciemność stanie się południem. (Iz 58:8-10)
Musimy gorliwie pełnić dobre uczynki na warunkach Jezusa. Apokalipsa (Ap 17) bowiem pokazuje nam fałszywy ruch sprawiedliwości, który zakorzeniony jest w humanizm i pozbawiony jest objawianiu Jezusa i dobroci Boga. Można bowiem karmić głodnych, realizować wielkie projekty humanitarne bez odniesienia do Boga.
Dlatego właśnie tak istotne jest, aby Kościół był gorliwy w dziełach sprawiedliwości i miłosierdzia zawsze wskazując na swego Pana, który jest źródłem wszelkiej dobroci. Doskonale oddał to Franciszek w parafrazie tekstu św. Pawła z listu do Kolosan: Jezus jest obliczem miłosierdzia Ojca.